Publikacje Pracowników

Marek Kawiorski, Słownik angielsko-polski terminów muzycznych, 2023, 240 s., format B5, ISBN 978-83-67580-43-4 (druk), ISBN 978-83-67580-44-1 (wersja elektroniczna), cena 48,30 zł

Słownik angielsko-polski terminów muzycznych zawiera blisko 5500 anglojęzycznych jednostek leksykalnych (wyrazów i związków wyrazowych) poświadczonych w literaturze teoretyczno-muzycznej, pozyskanych z ponad pięćdziesięciu publikacji książkowych (podręczniki akademickie, prace naukowe, rozprawy teoretyczne, leksykony i encyklopedie), głównie z przełomu XX i XXI w. Znalazły się tu zarówno terminy podstawowe, związane z pisownią i notacją muzyczną, jak i specjalistyczne. Uwagę zwraca duży odsetek profesjonalizmów, przede wszystkim z zakresu harmonii, kontrapunktu i form muzycznych. Uzupełnienie Słownika stanowią trzy aneksy, które zawierają przedstawione w formie tabelarycznej wykazy nazw literowych dźwięków oraz interwałów i akordów. Słownik adresowany jest do wszystkich zajmujących się profesjonalnie muzyką, zwłaszcza uczniów szkół muzycznych drugiego stopnia, studentów kierunków muzycznych i teoretyków muzyki.

Marek Kawiorski, Słownik synonimów dla muzyków, 2021, 420 s., format 20×13 cm, ISBN 978-83-7133-899-1, cena 56,70 zł

Słownik synonimów dla muzyków stanowi pierwszą, nie tylko w Polsce, próbę stworzenia tego rodzaju narzędzia umożliwiającego przekazanie odbiorcy intencji twórców oraz treści dzieła, jego struktury i rozwiązań warsztatowych. Zawiera blisko dwa i pół tysiąca haseł – słów i zwrotów równoznacznych i bliskoznacznych pogrupowanych alfabetycznie, w tym rzeczowników, czasowników, przymiotników i przysłówków niezbędnych w opisie zjawisk muzycznych. Prócz haseł stricte muzycznych obejmuje bogaty zasób form korespondujących ze sferą ekspresyjno-emocjonalną i brzmieniową. Czytelnik odnaleźć może także słowa i zwroty w językach obcych, głównie włoskim i łacińskim, utrwalone w piśmiennictwie muzykologicznym. Słownik powstał z myślą o uczniach szkół muzycznych, studentach kierunków muzycznych, teoretykach muzyki, krytykach muzycznych, jak również melomanach.

Ewa Parkita, Instrumenty szkolne. Podręcznik dla studentów kierunków pedagogicznych i artystycznych, 2022, 212 s., format B5, ISBN 978-83-7133-958-5, cena 46,20 zł

Niniejszy podręcznik akademicki stanowi kompendium wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie wykorzystania instrumentów szkolnych w dydaktyce muzycznej. Instrumenty szkolne jako przedmiot należy do bloku podstawowych zajęć realizowanych na kierunku edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej, jednak do tej pory nie doczekał się kompleksowego opracowania w zakresie celów, metodycznej realizacji treści programowych i efektów uczenia się. Przygotowanie metodyczne do realizacji formy muzykowania w ramach zajęć szkolnych i pozaszkolnych stanowi jedno z ważniejszych, a zarazem trudnych zadań jakie stawia przed studentem pedagogika muzyczna.
Obok indywidualnych umiejętności gry na flecie prostym oraz melodycznych i niemelodycznych instrumentach perkusyjnych, kształtujemy możliwości muzykowania zespołowego. Gra zespołowa jest bowiem istotną formą kształcenia muzycznego, wpływającą nie tylko na wypracowanie umiejętności współpracy w grupie, lecz także rozwijającą dyscyplinę melodyczno-rytmiczną, myślenie polifoniczne, muzykalność, wyobraźnię i wrażliwość estetyczną grających. Formie tej towarzyszyć powinna aktywność ze strony studentów, zarówno w odczytywaniu opracowań (partytur) na instrumenty szkolne, jak i w tworzeniu własnych propozycji na poszczególne składy instrumentalne.
Publikacja przeznaczona jest dla studentów kierunków pedagogicznych i artystycznych, nauczycieli, animatorów, którzy swoją przyszłą pracę wiążą z pedagogiką muzyczną i kształtowaniem wrażliwości muzycznej dzieci i młodzieży.

Anna Parkita, Antoni Kątski lew estrady XIX wieku, 2021, 180 s., format B5, ISBN 978-83-7133-941-7, cena 31,50 zł

Niniejsza publikacja poświęcona została w całości polskiemu pianiście, kompozytorowi, pedagogowi, animatorowi życia muzycznego, wielowymiarowemu artyście urodzonemu w Krakowie, który pomimo ogromnego wkładu w rozwój kultury muzycznej XIX wieku jest obecnie zupełnie zapomniany. Urodzony 25 września 1816 roku w Krakowie, publiczne występy rozpoczął w wieku pięciu lat. Jako wybitnie utalentowane dziecko otrzymywał liczne stypendia, które pozwoliły mu na odebranie edukacji muzycznej na najwyższym poziomie (był uczniem m. in. Ludwiga van Beethovena, Johna Fielda czy Simona Sechtera). Za swoje artystyczne osiągnięcia był wielokrotnie odznaczany przez europejskich monarchów. Kątski koncertował niemal w całej Europie, ale także w Stanach Zjednoczonych, Australii, Indiach, Chinach czy Japonii. Jest autorem ponad 400 opusów, z czego lwią część stanowią utwory na fortepian.

Monografia zawiera wiele niepublikowanych dotąd dokumentów dotyczących życia Antoniego Kątskiego, które są wynikiem wieloletnich badań i poszukiwań autorki. Zaprezentowano w niej również liczne przykłady utworów fortepianowych Kątskiego, a także ukazano cechy charakterystyczne dla jego rozwiązań kompozytorskich.

Antoni Kątski bez wątpienia był jednym z najbardziej wszechstronnych kompozytorów XIX wieku. Tworzył kulturę muzyczną tej epoki, tak bardzo różnorodną pod względem stylów i poziomów, zaś jego ogromny dorobek artystyczny jest istotnym elementem polskiego dziedzictwa kulturowego.

Publikacja przeznaczona jest nie tylko dla studentów i pracowników uczelni artystycznych, ale również dla szerokiej rzeszy odbiorców, a w szczególności koneserów pragnących odkrywać nieznane dotąd obszary muzyki polskiej.

Ewa Parkita, Wiktor Zygmunt Łyjak (red.), Studia z życia muzycznego regionu świętokrzyskiego. Tradycja-współczesność, 2016, 308 s., format B5, ISBN 978-83-7133-650-8, cena 31,50 zł
Monografia zbiorowa z pogranicza muzyki i historii kultury, stanowi oryginalne i wartościowe uzupełnienie stanu wiedzy na temat dziejów Kielc i regionu świętokrzyskiego w aspekcie  kultury muzycznej. Artykuły autorstwa specjalistów z zakresu muzykologii, wiedzy o sztuce, historii kultury, teorii muzyki, pedagogiki muzycznej pozwalają na interdyscyplinarną penetrację tego obszaru dociekań naukowych, proponując odbiorcy wieloaspektowe  spojrzenie na podejmowaną problematykę. Jej zakres obejmuje rozległe spektrum zagadnień związanych z organizacją życia muzycznego, kulturą muzyczną i jej dziedzictwem, instrumentarium organowym, twórczością artystyczną, działalnością koncertową, edukacją i publicystyką w oparciu o materiały i przekazy źródłowe oraz współczesne badania naukowe. Ukazanie różnych form i przejawów życia muzycznego na przestrzeni wieków jest nie tylko przyczynkiem do dziejów życia kulturalnego miasta i regionu, ale stanowić może inspirację do dalszych, usystematyzowanych badań nad polską kulturą muzyczną. Publikacja skierowana jest do studentów kierunków artystycznych, humanistycznych jak również szerokiej rzeszy odbiorców chcących poznać dziedzictwo kulturowe naszego regionu.

http://www.ujk.edu.pl/wydawnictwo/publikacje/katalogi-publikacji/muzyka/

Wybrane zagadnienia z teorii i metodyki wczesnej edukacji muzycznej w przedszkolu i klasach początkowych szkoły podstawowej pod red. Macieja Kołodziejskiego, Barbary Pazur.
Opracowanie łączące teorię i praktykę wychowania muzycznego, powstało dzięki uprzejmości i szeroko pojętej współpracy osób wywodzących się z różnych ośrodków akademickich kraju i zagranicy oraz pedagogów muzyki, którzy autorsko wpisali się w nurt opracowań nowatorskich (…), konstytuując tym samym obraz współczesnej edukacji muzycznej.
Indywidualne autorskie szkice nawiązują zatem do takich form jak:
• śpiew, mowa żywa i rytmizowanie (R. Majzner, B. Kamińska)
• ruch i taniec (B. Kamińska, E. Králová i kontekstowo B. Pazur)
• gra na instrumentach melodycznych i niemelodycznych (K. Wilk i E. Králová)
•tworzenie i improwizowanie muzyki (B. Pazur i E. Králová)
•słuchanie i percepcja muzyki (E. Parkita, G. Rubin, M. Michalak)
Ponadto w książce zawarto rozdziały traktujące o:
•treści muzyki popularnej i jazzowej, jako swoistej inspiracji edukacyjno-poznawczej (G. Rubin, M. Michalak)
• strategii oceniania osiągnięć muzycznych uczniów w edukacji małego dziecka (M. Kołodziejski)
Na uwagę zasługują również opracowania:
•rola nauczyciela jako wychowawcy, edukatora i animatora życia muzycznego klasy, a zatem realizacja zadań z zakresu szeroko pojmowanego wychowania i kształcenia przez muzykę i do muzyki (A. Delecka-Bury)
•konteksty implementacji terapii muzycznej w edukacji małego dziecka (E. Králová).
Publikacja adresowana jest do nauczycieli i studentów wczesnej edukacji, wykładowców uczelni wyższych, doradców metodycznych, badaczy procesów edukacyjnych, ewaluatorów, konsultantów i szkoleniowców, coachów i tutorów, dyrektorów szkół i ognisk pozaszkolnych – tych wszystkich, dla których edukacja muzyczna małych dzieci jest dobrem społecznym i wspólnym celem. Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia, Lublin 2015, ISBN 978-83-7847-291-9

„GAZETA KIELECKA” W ROLI OBSERWATORA LOKALNEGO ŻYCIA MUZYCZNEGO W LATACH 1870 – 1939
Joanna Sztejnbis-Zdyb
Warszawa 2014

Książka przedstawia obraz kieleckiej krytyki muzycznej w latach 1870-1939, zarysowany w oparciu o analizę tekstów krytyczno-muzycznych zamieszczanych w „Gazecie Kieleckiej” oraz innych lokalnych pismach, takich jak: „Echa Kieleckie”, „Ziemia Kielecka”, „Słowo”, „Słowo Radomskie i Kieleckie”, „Opinia”. Teksty te dotyczyły koncertów znanych polskich i zagranicznych artystów, zespołów kameralnych, orkiestr, spektakli operowych, operetkowych oraz działalności artystycznej lokalnego środowiska muzycznego.

Dr Ewa Parkita i dr Magdalena Florek są współautorkami wielotomowej monografii zbiorowej pt. Pedagogika muzyki. Cechy. Aksjologia. Systematyka, pod redakcją A. Michalskiego. Publikacja jest rezultatem dyskusji grona profesorów i pedagogów wszystkich stopni nauczania muzyki podczas I i II Konwencji Pedagogiki Muzyki, które odbyły się w Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku w latach 2011 – 2012. Treścią publikacji stały się poruszane tam przełomowe dla pedagogiki muzyki problemy związane z tradycjami edukacji muzyki, z jej teoretycznymi podstawami oraz aksjologicznymi i psychologicznymi implikacjami, a także dydaktyką i ustrojem szkolnictwa muzycznego.

Tom I. Tożsamość pedagogiki muzyki, Wydawnictwo Athenae Gedanenses, Gdańsk 2012, s.426; ISBN (seria) 978-83-935131-7-8; ISBN (tom I) 978-83-937869-6-1.

Tom II. Tradycje myśli pedagogicznej w nauczaniu muzyki, Wydawnictwo Athenae Gedanenses, Gdańsk 2013, s. 322; ISBN (seria) 978-83-935131-7-8; ISBN (tom II) 978-83-937869-7-8.

Tom III. Wokół teoretycznych podstaw kształcenia muzycznego, Wydawnictwo Athenae Gedanenses, Gdańsk 2014, s. 243; ISBN (seria) 978-83-935131-7-8; ISBN (tom III) 978-83-937869-8-5.

Dr Ewa Parkita jest autorką rozdziałów zamieszczonych w następujących monografiach zbiorowych oraz czasopismach punktowanych:

Muzyka w szkole XXI wieku. Tradycja i współczesność, red. L. Markiewicz, AM, Katowice 2005, s. 389, ISBN – 83-85679-18-9; tytuł rozdziału: Perspektywy edukacji muzycznej wspieranej technologia informacyjną.

Nowe trendy w edukacji muzycznej, red. A. Białkowski, UMCS, Lublin 2005, s. 413, ISBN – 83-227-2453-5; tytuł rozdziału: Zastosowanie technologii informacyjnej w rozwijaniu zainteresowań muzycznych dzieci i młodzieży.

W kręgu edukacji artystycznej i terapii, red. L. Kataryńczuk – Mania, Głogów 2006, s.194, ISBN – 83-922114-2-1; tytuł rozdziału: Infrastruktura medialna szkół a efektywność nauczania muzyki.

Ewaluacja i innowacje w edukacji. Autoewaluacja i refleksyjność nauczyciela, red. J. Grzesiak, PWSZ, Konin 2007, s. 274, ISBN -978-83-88335-36-5; tytuł rozdziału: Komputerowe spotkania z muzyka w edukacji szkolnej.

Edukacyjne inspiracje dziecięcego przeżywania, doświadczania i poznawania muzyki, red. M. Kisiel, WSB, Dąbrowa Górnicza 2008, s.266, ISBN – 978-83-88936-57-9; tytuł rozdziału: Rola środowiska rodzinnego w stymulowaniu aktywności muzycznej dziecka.

Twórcze aspekty edukacji, red. E.A. Zwolińska, UKW, Bydgoszcz 2007, s. 284, tytuł rozdziału: Kompetencje medialne nauczyciela muzyki w procesie kreatywnej edukacji dziecka.

Twórczość codzienna w praktyce edukacyjnej, red. M. Kołodziejski, PWSZ, Płock 2009, s.184, ISBN – 978-83-61601-36-4; tytuł rozdziału: Twórcze słuchanie muzyki w praktyce szkolnej.

Kultura, młodzież, edukacja, red. A. Popławska, L. Jakoniuk, NWSP, Białystok 2008, s.404, ISBN – 978-83-921930-8-1;tytuł rozdziału: Sylwetka współczesnego odbiorcy muzyki a praktyka edukacyjna.

Wielorakie wymiary twórczości codziennej w teorii i praktyce edukacyjnej, red. M. Kołodziejski, PWSZ, Płock 2010,s. 195; tytuł rozdziału: Rodzina jako środowisko twórczego wspomagania edukacji muzycznej dziecka.

Badania naukowe nad edukacją artystyczną i kulturową, red. W. A. Sacher, A. Weiner, WSA, Bielsko – Biała 2011, s.206; ISBN – 978-83-60430-24-8; tytul rozdziału: Pozalekcyjna aktywność muzyczna dzieci i młodzieży jako wskaźnik uczestnictwa w kulturze.

Edukacja artystyczna jako twórcza. Perspektywy – dylematy-inspiracje, red. M.  Kołodziejski, M. Szymańska, PZWS, Płock 2011, s.351; ISBN – 978-83-61601-88-3; tytuł rozdziału: Kompetencje twórczego nauczyciela muzyki.

Wspieranie potencjału dydaktycznego nauczycieli muzyki. Edukacja – wiedza – wykonawstwo – praktyka, red. R. J. Piotrowski, P.A. Trzos, Konin 2012, s.399, ISBN -978-83-88335-78-5; tytuł rozdziału:  Nauczyciel muzyki w nowej rzeczywistości medialnej.

Aktywność edukacyjna – aktywność w zawodzie, red. J. Piekarski, L. Tomaszewska, M. Szymańska, M. Kamińska, PZWS, Płock 2012, s. 248, ISBN978-83-61601-65-4; tytuł rozdziału: Szkolne i pozaszkolne formy edukacji estetycznej młodzieży.

Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne, red. B. Matyjas, tom 21, s. 203, ISSN 2083-179X, Kielce 2012; artykuł  Kompetencje medialne nauczyciela muzyki a wymagania współczesności.

Uczyć się będąc połączonym, red. M. M. Sysło, A. B. Kwiatkowska, UMK, Toruń 2013, s. 267, ISBN – 978-83-231-3105-2; tytuł rozdziału: Nauczyciel muzyki a nowoczesne technologie.

Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne, red. B. Matyjas, tom 22, s. 322, ISSN 2083-179X, Kielce 2013; artykuł:  Muzyczna aktywność percepcyjna dzieci w wieku przedszkolnym.

Wspólczesna edukacja estetyczna. Teoria i praktyka, od red. Katarzyny Ziołowicz i Joanny Sztejnbis-Zdyb
Kielce  2011

Niniejsza książka  jest zbiorem artykułów, których autorami są naukowcy i artyści reprezentujący różne środowiska akademickie w Polsce. Treść pracy została ujęta w trzy rozdziały. Rozdział pierwszy dotyczy zagadnień teoretycznych, którym przedmiotem są rozważania na temat: współczesnego pojmowania twórczości i sztuki w kształceniu estetycznym, obecności tradycyjnych wartości we współczesnej rzeczywistości kulturowej, tożsamości estetyki jako dyscypliny naukowej, interdyscyplinarnej wizji ikonografii muzycznej w aspekcie związków muzyki i plastyki, usytuowania dzieła artystycznego w sztukach czasowych i przestrzennych. Autorzy pierwszego rozdziału : Maria Przychodzińska, Janusz Gajda, Agnieszka Roguska, Marcin

Zgliński, Anna Pyda-Grajpel, Wiktor Łyjak, Anna Jabłońska. Rozdział drugi porusza problemy edukacji estetycznej w trzech obszarach, a mianowicie: muzyki, sztuk wizualnych i teatru. Tematyka muzyczna skoncentrowana jest głównie wokół zagadnień edukacyjnych i dotyczy takich kwestii jak: obecność i rola wartości we współczesnej edukacji muzycznej, aktywność – wiedza – przeżycie – rozumienie jako obszary edukacji muzycznej, powszechna edukacja muzyczna a kształcenie nauczycieli muzyki, artystyczna i wychowawcza równowaga indywidualności dyrygenta z zespołem chóralnym, aktywność artystyczna dzieci w ujęciu programowym. Autorzy drugiego rozdziału: Małgorzata Bielecka, Teresa Ślusarek, Anna Myśłińska, Małgorzata Kaleta-Witusiak, Barbara Smoleńska-Zielińska, Maria Przychodzińska, Elżbieta Szubertowska, Roman Grucza, Monika Kozak-Wojciechowska, Małgorzata Kwaśniewska, Marek Świeca, Magdalena Zaorska. Rozdział trzeci jest poświęcony badaniom na temat: stanu edukacji estetycznej w regionie świętokrzyskim w okresie 2005-2010, zdolności i kompetencji muzycznych uczniów. Autorzy trzeciego rozdziału: Katarzyna Ziołowicz, Joanna Sztejnbis-Zdyb, Ewa Parkita, Beata Bonna, Iwona Bodziak.

Joanna Sztejbis-Zdyb , Od Wojewódzkiej Orkiestry Symfonicznej do Filharmonii. 
Kielce-Warszawa 2011

Niniejsza książka stanowi próbę rekonstrukcji działalności oraz osiągnięć artystycznych Orkiestry Symfonicznej w Kielcach, poprzedniczki dzisiejszej Filharmonii Świętokrzyskiej w latach 1945-1968. Książka składa się z czterech rozdziałów, zakończenia, aneksu i indeksu osobowego. Rozdział pierwszy poświęcony jest kulturze muzycznej Kielc w okresie międzywojennym. Rozdziały drugi i trzeci dotyczą podstawowych aspektów działalności artystycznej orkiestry symfonicznej w Kielcach w latach 1945-1958 oraz 1959-1968. W rozdziałach tych autorka przedstawiła działalność koncertową, dorobek artystyczny, występy krajowych i zagranicznych solistów i dyrygentów, politykę repertuarową oraz rolę i miejsce placówki w regionalnym systemie kultury. Omówiona została również współpraca placówki z amatorskim ruchem artystycznym, jak również z instytucjami upowszechniania kultury. W rozdziale czwartym książki autorka podjęła próbę przedstawienia portretu zbiorowego społeczności muzyków zatrudnionych w orkiestrze w omawianym okresie. Kierując się zamiarem przybliżenia sylwetek muzyków orkiestry rozdział ten zawiera ich krótkie noty biograficzne. Zamieszczono tu również biogramy dyrygentów placówki: Mariana Stroińskiego, Felicjana Lasoty, Karola Anbilda, Danuty Kołodziejskiej i Henryka Gostomskiego. W książce zamieszczono również bogaty materiał ikonograficzny ilustrujący prezentowane fakty i zjawiska.

Joanna Sztejbis-Zdyb, Anna Pawłowska, Słucham i gram. Poradnik metodyczno repertuarowy dla nauczycieli. S
Mac Edukacja, Kielce 2010

Publikacja Słucham i gram jest poradnikiem metodyczno-repertuarowym skierowanym do nauczycieli muzyki, którzy poszukują nowatorskich realizacji treści edukacyjnych objętych podstawą programową kształcenia ogólnego. Percepcja dzieła wsparta aktywnym słuchaniem muzyki wg. metody Batii Strauss, wraz z ekspresją wykonawczą (śpiew, ruch inspirowany muzyką, gra na instrumentach) i ekspresją twórczą (improwizacja i twórczość muzyczna) stanowią trzy główne formy kontaktu dziecka z muzyką, a zarazem trzy główne formy jego muzycznej edukacji. Dla dzieci i młodzieży to właśnie słuchanie muzyki staje się dominującą formą kontaktu z nią. Współczesny nauczyciel muzyki stoi przed koniecznością zastosowania takich metod edukacyjnych, które zachęcą jego uczniów do słuchania muzyki artystycznej, nauczą jej wartościowania, poszukiwania własnych rozwiązań problemów muzycznych, wzbogacają ich wiedzę uwrażliwiają, wywołując pozytywne emocje. Włączenie metod aktywizujących do nauczycielskiego warsztatu jest podyktowane faktem, że uczeń więcej zapamiętuje wtedy, gdy sam działa, gdy sam jest aktywny. Do poradnika dołączona jest płyta, zawierająca pliki audio i pliki multimedialne z utworami i planszami do aktywnego słuchania.

Janusz Król, Joanna Sztejbis-Zdyb, Monika Kozak,  Łaczy nas śpiew. Zajecia artystyczne. Poradnik metodyczno-repertuarowy
Mac Edukacja, Kielce 2010

Poradnik metodyczno-repertuarowy przeznaczony jest dla nauczycieli muzyki. Stanowi kompendium wiedzy potrzebnej do rozpoczęcia bądź kontynuowania pracy z zespołem chóralnym. Składa się z podstawy programowej – zajęć artystycznych, III etap edukacyjny (przedmiot uzupełniający), autorskiego programu nauczania, wskazówek dyrygenckich  z propozycją ćwiczeń rozśpiewujących oraz dodatku repertuarowego, który stanowi uzupełnienie literatury muzycznej zaproponowanej w śpiewniku.

Joanna Sztejbis-Zdyb,  Łaczy nas śpiew. Zajecia artystyczne . Śpiewnik dla ucznia Gimnazjum
Mac Edukacja, Kielce 2010, ss.127.

Niniejszy podręcznik jest zbiorem pieśni i piosenek, przygotowany z myślą o repertuarze szkolnym chórów oraz zespołów wokalnych. Publikacja zawiera bogaty wybór utworów podzielonych na bloki tematyczne. W każdym bloku znajdują się pieśni o zróżnicowanym stopniu trudności, opracowane w układzie jedno- dwu- i trzygłosowym, na chór a cappella lub chór z towarzyszeniem fortepianu. Dobór utworów uwzględnia kalendarz imprez szkolnych i środowiskowych. Integralną częścią podręcznika jest „Vademecum chórzysty” zawierające informacje dotyczące tradycji polskiego ruchu śpiewaczego, słowniczek terminów muzycznych, podstawowe wiadomości związane z funkcjonowaniem aparatu głosowego i jego higieną, jak również ujęte w propedeutycznym kształcie treści, odnoszące się do najistotniejszych elementów pracy chóralnej.

Studia Artystyczne Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach, tom 5,
red. Maria Kaczmarkiewicz.
Art Studies of the Jan Kochanowski University of Humanities and Natural Sciences. Vol. 5,  
Edited by Maria Kaczmarkiewicz
Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, Kielce 2008. ISSN 1899-8879, s. 308

Książka zatytułowana Edukacja muzyczna wobec wyzwań XXI wieku zawiera 30 artykułów naukowych omawiających roblematykę z zakresu kultury i edukacji muzycznej, poglądy kompozytorów XX wieku wobec wychowania muzycznego, rozważania dotyczące wyzwań XXI wieku oraz wybrane zagadnienia odnoszące się do kształcenia muzycznego. Autorstwo artykułów powierzono 32 pracownikom naukowym uczelni, w tym 13 z Ukrainy, 2 z Czech. Problematyka badawcza zawarta w autorskich opracowaniach opublikowanych w języku polskim, ukraińskim, rosyjskim i czeskim porusza wiele aktualnych zagadnień dotyczących współczesnych problemów  wychowania i edukacji muzycznej,  literatury muzycznej, twórczości kompozytorów i form nauczania muzyki w różnych państwach.

Muzyka moją pasją… o Mirosławie Niziurskim, red. Maria Kaczmarkiewicz,
152 s., format A4, ISBN 83-7133-175-4, AŚ Kielce 2002, cena 20,00zł

Książka poświęcona pracy i twórczości Mirosława Niziurskiego, zasłużonego organizatora systemu kształcenia nauczycieli muzyki w Polsce. W publikacji zawarte są cenne uwagi dotyczące współczesnego kształtu edukacji muzycznej, jego istoty i celu, a także zagrożeń, które niesie ze sobą konsumpcyjny model życia i ekspansywna (agresywna) kultura masowa, przeciwstawiające się rozwojowi duchowemu człowieka. W artykułach zwrócono uwagę na potrzebę doceniania głębszych wartości, myśli, uczuć i piękna, które zawarte są w dziełach sztuki, w tym dziełach muzycznych.

Studia Artystyczne Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach, red. Maria Kaczmarkiewicz, Barbara Smoleńska-Zielińska,

158 s., format A5, ISBN 1732-6451, AŚ Kielce 2005, cena 13 zł

Książka dotyczy ważnych zagadnień związanych z szeroko pojmowaną dydaktyką muzyki m.in. miejscem muzyki w szkole oraz znaczeniem edukacji muzycznej w kontekście zjawisk kulturowo-cywilizacyjnych. Zawiera 16 artykułów autorstwa: Marii Kaczmarkiewicz, Barbary Smoleńskiej-Zielińskiej,  Ewy Parkity, Ireny Chyła-Szypułowej, Mirosława Niziurskiego, Jerzego Szczyrby, Aleksandry Wieloch, Jolanty Płoski, Katarzyny Szymczyk, Izabeli Rama, Rusłana Pałuchina, Sebastiana Szczyrby, Marii Skuczyńskiej, Magdaleny Florek.
W rozdziale trzecim publikacji zawarte zostały recenzje dotyczące twórczości kompozytorskiej oraz płyt CD pracowników Instytutu Edukacji Muzycznej Akademii Świętokrzyskiej.

Ewa Parkita, Recepcja muzyki artystycznej przez uczniów ogólnokształcącej szkoły podstawowej,
256 s., format B5, ISBN 83-7133-250-5, AŚ Kielce 2005, cena 25,00 zł

Głównym założeniem pracy jest weryfikacja form i sposobów upowszechniania muzyki, stosowanych przez nauczycieli w szkole podstawowej, a zwłaszcza zaproponowanie i wypróbowanie nowych rozwiązań metodycznych, wspomaganych wykorzystaniem nowoczesnych mediów (m.in. płyt CD, komputerowych programów dydaktycznych na CD-ROM, edukacyjnych pakietów multimedialnych na kasetach wideo). Powyższe działania mają służyć podniesieniu efektywności recepcji muzyki artystycznej przez uczniów. W niniejszej pracy starano się dowieść, że wykorzystanie różnorodnych form i metod prezentacji muzyki artystycznej uczniom klas VI szkoły podstawowej może mieć pozytywny wpływ na ich świadomość muzyczną, która wyrażać się będzie wyższym poziomem wiedzy, lepszą percepcją, większym zainteresowaniem i preferencjami muzycznymi. Przedstawiona problematyka badawcza ujęta została w formie teoretycznych rozważań, popartych badaniami.

Janusz Mechanisz, 

307s., format A5, ISBN 83-7270-261-6, POLIHYMNIA Lublin 2004, cena 25zł w miękkiej oprawie, 35zł w twardej.

Książka jest zestawem blisko stu sylwetek wybitnych twórców muzyki polskiej, nie tylko tych o najczęściej wymienianych nazwiskach, lecz również mniej znanych, niekiedy niesłusznie zapomnianych. Przedstawia ich biografie i najważniejsze utwory. Chronologiczny układ całości umożliwił uzupełnienie tekstu zwięzłymi omówieniami szerszego tła historyczno-kulturowego poszczególnych epok i ukazanie w zarysie panoramy dziejów muzyki polskiej.

Jerzy Szczyrba, Piosenki dla dzieci i młodzieży, 2006,

Niniejszy zbiór piosenek został podzielony na 8 części według tematyki tekstów. Ułożeniu kolejności piosenek w każdej części towarzyszyła tendencja do stopniowania trudności wykonawczej oraz percepcyjnej. W zbiorze znajdują się piosenki: dla dzieci najmłodszych z klas I-III Szkoły Podstawowej, dla dzieci z klas IV-VI, dla Gimnazjum i dla młodzieży licealnej. Kolejność prezentacji każdej piosenki: 1) „prymka” melodii z funkcjami harmonicznymi i jedną zwrotką tekstu, 2) pełny tekst, 3) melodia piosenki z tekstem pierwszej zwrotki i akompaniamentem fortepianu. Publikacja adresowana jest do nauczycieli różnych szkół, instruktorów domów kultury, a także studentów kierunków i specjalności związanych z edukacją muzyczną oraz edukacją przez sztukę.

Dominika Porębska-Kwaśnik, Polski dramat historyczny Konrad Wallenrod, Krzyżacy, Pan Wołodyjowski (1880-1925),

219s., ISBN 83-918958-2-3, Tekst-Graf Kraków 2004, cena 40zł.
Książka pani Porębskiej-Kwaśnik stanowi przedłużenie bardzo specyficznych prac naukowych dotyczących polskiej sztuki wokalnej, sztuki zazwyczaj uważanej za „będącą pod wpływem”, w każdym razie w dziedzinie lirycznej i której przywraca ona jej oryginalny styl w relacji z myślą, poezją i ruchami ideologicznymi.

Ponadto autorka dowodzi, że nie chodzi o epizodyczny powrót do źródeł, ale raczej o głęboką więź łączącą badane opery zarówno z archetypami polskimi jak również ze strukturami językowymi typu etnicznego jak interwały, skale modalne, harmonie, barwy tonu i układy melodyczne. Liczne przykłady, które wyznaczają kierunek tekstu są dla czytelnika tego dowodem.

Jeśli prawdą jest, że metoda musi być pokrewna swojemu przedmiotowi, myślimy, że w tym zakresie warunki są całkowicie spełnione.

Marie-Claire beltrando-Patier, profesor muzykologii. Sorbona 2004

Wołodymyr Tureć, Z zagadnień pedagogiki wokalnej,

58 s., format A5, ISBN 83-7133-199-1, AŚ Kielce 2003, cena 8,00 zł

Niezwykle ważną sprawą jest poznanie metod pracy pedagogów, uzyskanie odpowiedzi na pytania, jak kształcą oni śpiewaków, jak pomagają im w osiąganiu doskonałości, jak tworzą trwałe podstawy techniki wokalnej, umożliwiające przekazanie treści i idei zawartych zarówno w utworach klasycznych, jak i we współczesnych. Autor podkreśla, iż potrzeba wiele wysiłków ze strony wokalistów, uczonych i pedagogów, by stworzyć jednolitą metodę pedagogiki wokalnej. Skrypt poświęcony jest właśnie tym zagadnieniom.

Aleksandra Wieloch, Uwarunkowania kształcenia głosu uczniów klas ósmych,

213 s., format A5, ISBN 83-7133-125-8,  AŚ Kielce 2000, cena 12,00 zł

W pracy podjęto temat kształcenia głosu młodzieży w klasach szkoły podstawowej. Jest to praca badawcza, mająca na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie: Czy możliwe jest podniesienie efektywności kształcenia głosu uczniów szkoły podstawowej podczas realizacji przedmiotu „muzyka”? Jeśli tak, to jakie czynniki warunkują odpowiedni poziom i efektywność kształcenia głosu na lekcji muzyki? Podjęto w niej próbę zbadania końcowego efektu procesu kształcenia głosu uczniów klas ósmych, a także ustalenia czynników warunkujących pomyślną realizację tegoż kształcenia. „Temat badawczy pracy wchodzi w obszar problematyki skuteczności kształcenia, ocenianej w procesie edukacji szkolnej. Waga tej problematyki jest doniosła, szczególnie dla prac nad doskonaleniem procesów kształcenia w szkole stopnia podstawowego i ponadpodstawowego. Wybór takiego problemu badawczego jest uzasadniony. Daje się bowiem zauważyć obniżenie efektów nauczania, emisji głosu i spadek zainteresowania śpiewem i muzyką chóralną. Podjęcie zatem przez autorkę badań na ten temat było celowe, aby wskazać czynniki warunkujące prawidłowy przebieg procesu kształcenia głosu uczniów”.

Prof. dr hab. Sylwester Matczak

Jerzy Mądrawski, 

59s., format A4, ISBN 83-87759-58-9, Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina, Warszawa 2000

W książce dokonano zestawienia i omówienia wszystkich dostępnych kompozycji Bogdana Dowlasza na akordeon pod kątem analizy formalnej i przydatności w procesie dydaktycznym. Autor przedstawił walory estetyczne i artystyczne dzieł. Publikacja stanowi kompendium wiedzy dla wykonawców i pedagogów. Wykorzystywana jest ona do dalszych badań i analiz dotyczących współczesnej literatury akordeonowej XX i XXI wieku.

Barbara Smoleńska-Zielińska, Młodzież wobec wartości muzyki współczesnej

271s., ISBN 83-87759-83-X, Wydawnictwo Akademii Muzycznej Warszawa 2002

Temat książki to: wartości muzyki współczesnej oraz możliwości ich odbioru przez młodzież klas licealnych szkół ogólnokształcących. Część pierwsza teoretyczna ujawnia te wszystkie cechy, właściwości współczesnego dzieła muzycznego, poprzez które wartość może się przejawić. W części drugiej autorka prezentuje badania własne, łącznie z projektem cyklu lekcji poświeconych muzyce współczesnej w klasach licealnych. „Smoleńska-Zielińska pisze o trudnościach w odbiorze, jakie niewątpliwie muzyka ta nastręcza (s.136-140). Autorka wyraża wszakże przekonanie, iż obcowanie właśnie z dziełami muzycznej współczesności ma niebagatelną wartość edukacyjną: kształtuje m.in. ‘otwartość, a nawet gotowość nawiązania dialogu z tym co inne, odrębne, obce, nieznane, nowe’, jak również ‘humanistyczne spojrzenie na muzykę w związku z kulturą epoki, historią, filozofią, religią, innymi dziedzinami sztuki’ oraz ‘wyposaża ucznia w kompetencje pozwalające na świadomy wybór w świecie otaczającej nas kultury”’(s.26); autorka twierdzi też, że ‘muzyka współczesna silniej oddziałuje na emocje i wyobraźnię niz muzyka tradycyjna’ (s. 136)”.

(Cytat z recenzji Małgorzaty Komorowskiej, 0 naszej muzycznej współczesności, „Ruch Muzyczny” 2004, nr. 1.)

Barbara Smoleńska-Zielińska, Fryderyk Chopin i jego muzyka

ISBN 83-02=05738-X, WSiP Warszawa 1995r, cena 25zł.

Książka ta jest adresowana do szerokiego grona czytelników. Łączy żywą, ciekawą narrację z bogatą i ważką treścią, opartą na solidnej, aktualnej wiedzy o wielkim kompozytorze. Nie ma tu uroczystego pustosłowia, nie ma też fałszywych legend, jakich wiele wokół artysty narosło. Życie i postać Chopina opisane są w sposób niezwykle sugestywny; autorka kreśli barwny obraz jego epoki oraz środowisk, wśród których się obracał, charakteryzuje muzykę w sposób popularny, bez muzykologicznych analiz, raczej od strony słuchacza, przekazując mu jednak wszystkie ważne informacje i wprowadzając go w istotę stylu i piękna Chopinowskiej sztuki.

Książka została wydana w języku polskim i japońskim.

Barbara Smoleńska-Zielińska, Przeżycie estetyczne muzyki

110s., ISBN 83-02-04397-4, WSiP Warszawa 1991, seria „Sztuka – kultura – wychowanie”,

„Książka (….) stanowi rodzaj zwięzłej propedeutyki do rozległego działu estetyki muzycznej. (…) Nie jest to rozprawa naukowa czy akademickie studium z estetyki, ani też wyczerpujaca monografia zagadnienia. Założenia książki są bowiem dydaktyczne, a jej charakter popularyzatorski. (…) Sądzę jednak, że zasięg książki będzie znacznie szerszy, że sięgną po nią studenci muzykologii i wydziałów teoretycznych akademii. Jak również kupią ją chętnie miłośnicy muzyki istotnie muzyką zainteresowani. Jest to bowiem książka z gatunku szczególnie cennych prac, które wydatnie poszerzają horyzont poznawczy zjawisk estetycznych i pogłębiają naszą świadomość sztuki.(….) Autorka proponuje czytelnikowi własną teorię przeżycia estetycznego muzyki (…). Jej teoria ugruntowana jest w humanistycznej psychologii sztuki (…) oraz w fenomenologii. Światopogląd muzyczny, jaki się w książce rysuje streścić można w jednym kluczowym zdaniu: „słuchamy muzyki po to, aby dotrzeć do jej wartości”’.

(Z recenzji Bohdana Pocieja, Jak przeżywamy muzykę, „Ruch Muzyczny” 1991, nr.11.)

Mirosław Niziurski, Przez muzykę do serca ukochanej 

(muzyczne wykłady spod lady)

178s., ISBN 83-85674-94-2, ASTRA Łódź 2001

Czytelnik, który weźmie do rąk tę książkę, może zadać sobie pytanie, czy w ogóle warto pisać o muzyce, skoro tyle o niej już napisano?

Mirosław Niziurski udowodnia, że warto – bowiem o faktach powszechnie znanych można pisać zupełnie inaczej a niemniej interesująco. Książka adresowana jest do szerokiej rzeszy melomanów. Zarówno wytrwałych bywalców sal koncertowych, jak i tych początkujących, którzy chcieliby o wielu muzycznych sprawach dowiedzieć się w sposób „prosty, łatwy i przyjemny”. Dlatego dominują w tym zbiorku opowiastki i felietony pisane z przymrużeniem oka, pełne aluzji i dowcipu, tryskające specyficznym dla Autora poczuciem humoru.

Mirosław Niziurski, Harmonia

230s., ISBN 83-01-05394-1, PWN, Warszawa 1984 i wiele wydań  WSP Kielce

Podręcznik dla studentów wychowania muzycznego wyższych szkół pedagogicznych i uniwersytetów zatwierdzony przez MNSZWiT

Mirosław Niziurski, Harmonia. Cz. II. Zadania

118s., ISBN 83-7133-002-2, WSP Kielce 1994

Integralna część podręcznika Harmonia.

Mirosław Niziurski, Prelekcja muzyczna – skrypt dla studentów wychowania muzycznego

122s., ISBN 83-7133-008-1, WSP Kielce, 1994

Z zagadnień twórczości J. S. Bacha, red. Danuta Sławiec-Domagała

220s., ISBN 83-7133-167-3, ASTRA Łódź 2001

Materiały międzynarodowej konferencji naukowej w 250. rocznicę śmierci kompozytora w języku polskim i niemieckim.
Kongress: Internationale Wissenschaftliche Konferenz Zum Schaffen Johann Sebastian Bachs ; (Kielce) : 2000.04.13-14 – Kielce: Akad. Świętokrzyska Im. Jana Kochanowskiego, 2001. – 220 S., Ill., Notenbeisp., ISBN 83-7133-167-3,

60 lat Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Świętokrzyskiej, red. Urszula Sokołowska, opracowanie kalendarium Joanna Szteinbis-Zdyb

Recenzja  zbioru utworów pedagogicznych i koncertowych na akordeon

Przedstawiony do recenzji zbiór zatytułowany ” Utwory pedagogiczne i koncertowe na akordeon” opracowany przez prof. J. Mądrawskiego zawiera łącznie 9 kompozycji oryginalnie napisanych na ten instrument. Są one zróżnicowane pod wieloma względami m.in. stopnia trudności, artykulacji, problematyki wykonawczej, wyrazowym a przede wszystkim języka kompozytorskiego prezentowanego przez takich twórców jak. M. Niziurski, K.Olczak. M.Bortnowski i in.

Jest to ogromną zaletą prezentowanego zbioru, nauczyciel otrzymuje bowiem ciekawy cykl utworów, który może dowolnie stosować w celu zapoznania ucznia z większością specyficznych dla akordeonu form wypowiedzi, poszukiwania różnych barw, efektów brzmieniowych.

Ze względu na wartość artystyczną utworów, mogą one służyć również jako materiał koncertowy dla uczniów szkół muzycznych I i II stopnia znacznie poszerzając dostępną na polskim rynku tego typu literaturę.

Reasumując, jestem pełen podziwu dla pracy prof. Jerzego Mądrawskiego gdyż zarówno niełatwy problem właściwego doboru utworów jak i praca nad redakcją poszczególnych kompozycji jest bez zarzutu. W pełni popieram pomysł wydania przedstawionego zbioru i sądzę, że spotka się on z dużym zainteresowaniem nauczycieli akordeonu.

Kierownik Katedry Akordeonu i Gitary prof. Joachim Pichura

Paweł  Łukowiec
Impresja na fortepian

Trzy Impresje na fortepian, będące tematem niniejszej oceny, zaciekawiły mnie jako kompozytora i również z wykształcenia pianistę. Utwory te są ze sobą wyraźnie skontrastowane pod względem tempa, materiału dźwiękowego i klimatu muzycznego.
Pierwsza, w tempie moderato, o bardzo wyrazistym przebiegu rytmicznym, wymaga od wykonawcy dużej pedanterii zarówno w realizowaniu ciekawej partii prawej ręki, jak i konsekwentnej pulsacji rytmicznej w ręce lewej.
Impresja druga (andantino) ma charakter nastrojowy i wykorzystuje walory sonorystyczne fortepianu. Bardzo pięknie rozwija autor ciekawe następstwa akordów, stosując na ogół delikatną dynamikę, umiejętnie doprowadzając do punktu kulminacyjnego w fortissimo, by wkrótce znowu powrócić do subtelnego brzmienia i zakotwiczyć tę impresję w dynamice pp..
Zupełnym kontrastem jest trzecia Impresja w tempie allegro. Ośmiotaktowy temat stanowi pochód w równoległych septymach małych, interesująco zrealizowany rytmicznie. Górny głos tematu, oparty dokładnie na tych samych dźwiękach, jest następnie powtórzony w prawej ręce i wzbogacony w lewej ręce akordami o wyraźnie synkopowanym rytmie. Dalszy rozwój tej Impresji jest konsekwentnie wyprowadzony z kilkunastu pierwszych taktów. Tu autor wykorzystuje możliwości techniczne fortepianu, stawiając przed wykonawcą duży stopień trudności pianistycznych. Ciekawa jest harmonika tej Impresji, autor szczególnie upodobał sobie współbrzmienia kwartowo-gwintowe, które zresztą można zauważyć również w dwóch poprzednich Impresjach. Impresja trzecia kończy się efektownym pochodem oktawowym w dynamice ff..
Te krótkie utwory, w moim przekonaniu, mogą być umieszczone w programach szkół muzycznych jako przykład wartościowej polskiej muzyki współczesnej, nadają się do wykonań estradowych, zarówno wszystkie trzy razem, jak i każda osobno, no i jako utwory na bis. I co jest tu jeszcze bardzo istotne: utwory te są napisane pianistycznie.
Impresje na fortepian Pawła Łukowca w pełni zasługują na opublikowanie drukiem.

prof. Leszek Wisłocki

Wydawnictwa – plik w formacie PDF – do pobrania